آشنائی با تایپوگرافی و کاربرد آن در طراحی سایت

حضور در فضای مجازی  در دنیای امروز نه تنها  برای تمامی مشاغل و کسب و کارهای کوچک و بزرگ یک کار عادی محسوب می شود. بلکه همه می خواهند طراحی سایت آنها از بقیه حرفه ای تر و جذابتر باشد. زیرا   بالاخص در چندین سال اخیر، همگان قبول کرده اند برای بقا و رشد، باید از طریق سایت های اینترنتی و فعالیت در دنیای مجازی مشتریان را با خود همراه سازند.

اهمیت طراحی ‌سایت حرفه ای

در حال حاضر کسب‌ و کارهای اینترنتی نشان داده اند به خوبی می توانند رونق داشته باشند. آنان سفارش یک طراحی ‌سایت حرفه ای و جذاب می دهند و با یک مدیریت درست، مشتریان خود را راضی و خشنود نگه می دارند. در همین راستا باید گفت یکی از مواردی که سبب شده است بعضی از سایت ها در جذب مخاطب بهتر عمل کنند، استفاده از زیبایی های بصری است. بسیاری از این سایت ها تنها با تصاویر و مطالب، خود را در ذهن مخاطب ملکه نمی کنند،  آنها از یک روش ساده؛ اما جالب به نام تایپوگرافی جهت نمایش داده های خود بهره می برند. روشی که به سادگی با تغییر در فرم حروف میتواند ذهن مخاطب را به سمتی هدایت نماید که هدف کسب و کار می خواهد. لذا آشنایی با  نقش تایپوگرافی در طراحی سایت می تواند مفید باشد.

البته قبل از پرداختن به استفاده از تایپوگرافی در طراحی سایت، لازم است توضیح مختصری درباره طراحی وب داده شود. سایت یک پایگاه اینترنتی است  که برای معرفی و فروش محصولات و همچنین برای اطلاع رسانی به کار می رود و در طی 4 مرحله، طراحی می شود. این مراحل شامل طراحی وایرفریم، طراحی گرافیک سایت، کدنویسی و برنامه‌نویسی و راه‌اندازی سایت است.

در طی مراحل طراحی سایت، لایه سازی صفحات وب انجام می گیرد. محتوا برای برای سایت تولید می شود. کارهای طراحی گرافیکی انجام می گیرد و در نهایت اصول سئو پیاده می شود. اولین سایت در سال 1991 بدون رنگ بندی، تصویر و گرافیک راه اندازی شد. اما اکنون سایت های مختلف در زمینه طراحی گرافیکی از هم سبقت می گیرند. 

تایپوگرافی چیست؟

در حال حاضر در  مبحث طراحی وب سایت، تایپوگرافی حدود ۹۰ درصد توجهات را به خود اختصاص می دهد.

• تایپوگرافی به معنای شکل نگاری، از ترکیب دو کلمه تایپو به معنای شکل و گرافی به معنای نوشتن تشکیل شده است و ریشه یونانی دارد. در این شکل نگاری با سه روش  دفرماسیون (تغییر شکل در حروف)، استریلیزیشن (ساده سازی) و حروف اگزجریشن (اغراق در حروف) به حروف روح داده شده و آنها را زیبا و زنده می کنند.
• تايپوگرافي حرفه ای در طراحی سایت استفاده از یک  هنر گرافیکی است و حروف را به گونه ای  در کنار یکدیگر قرار می دهد که می توان گفت متن را  زیبا؛ اما خوانا و  واضح می کند. به طوریکه که از نظر بیننده این محتوا جذاب به نظر می رسد. همچنین محتوا برجسته می گردد. در حقیقت تایپوگرافی یک پازل را می چیند؛ یعنی حروف و  کلمات ترکیب میشوند و یک قطعه هنری همانند تابلو نقاشی، خلق می شود. باید اعتراف کرد در حال حاضر، از این  نوع تابلو نقاشی در صنعت تبلیغات به وفور استفاده می شود. اگر به بسته بندی محصولات مختلف نگاه کنید می بینید، در استندها و بیلبوردها و پوسترهای تبلیغاتی می بینند، اگر بر روی جلد کتاب ها نگاه کنید باز تایپوگرافی می بینید. زیرا نشان داده است به خوبی می تواند نظر بیننده را جلب نموده و پیام مورد نظر را به مخاطب منتقل  و برای وی زنده نگه دارد. تایپوگرافی در حقیقت تلاش می کند با تاکید بر زیبایی های بصری نوشته ها، آنها را به تصویر نزدیک کند و به اصطلاح طراحی حروف نماید.

• باید قبول کرد با این تعریف، دیگر ویژگی خط تنها خوانایی نیست؛ بلکه باید زیبا نیز باشد. لذا نیاز به کسانی است که بتوانند با تغییر در شکل، سبک و ساختار قلم، حروف خشک و بدون احساس را با احساس همراه نمایند. در حقیقت تایپوگرافی انگار به حروف نفس می دمد و به آنها روح می دهد تا زنده شوند. در همین راستا، شاهد این هستیم که افراد، حروف الفبایی را طراحی کرده اند که حروف را زیبا  و خوانا میکنند.  البته قابلیت تایپ نیز دارند.
• بدین ترتیب یک طراح وب در تایپوگرافی از فونت‌ های زیبا و آماده  برای انتقال مفهوم نوشته ها و تصاویر به درستی و با سرعت استفاده می کند تا مهمترین هدف تایپوگرافی؛ یعنی انتقال سریع و موثر پیام، تحقق یابد.
• البته لازم به ذکر است؛ باید حروف در فونت به شکلی به کار روند که کاملا با محتوایی که می خواهند منتقل نمایند، هماهنگی داشته باشند. لذا تاکید می گردد، طراح سایت باید از تایپوگرافی به صورت حرفه ای استفاده نماید.

فواید استفاده از تایپوگرافی در طراحی وب

توجه به طراحی سایت بدان جهت اهمیت دارد که بشر اولیه با دیدن تصاویر و شنیدن اصوات ارتباط برقرار میکرد و با اختراع خط، نوشتن وارد زندگی بشر شد. اما ورود اینترنت به دنیای امروز، تمامی معادلات را به هم ریخته است، به طوری که انسان مجدد در حال بازگشت به سوی ارتباطات بصری و سمعی می باشد. لذا تصاویر نوشته ها، اهمیت یافته اند. در همین راستا می بینیم طراحان جهت تقویت جنبه بصری حروف، از ابزارهای تایپ در ورد استفاده فراوانی می کنند، به صورتی که استفاده از Adobe Typekit  و  Google Fonts و… بسیار گسترش یافته است.

اکنون در طراحی وب،  به خوبی از اینترنت پرسرعت و  رزولوشن بالای دستگاه ها کمک می گیرند تا از تایپوگرافی به عنوان یکی هنر گرافیکی فوق العاده، در همه تبلیغات ها استفاده کنند. طراح حرفه ای به خوبی می داند چگونه با تغییر اندازه هایی مانند فاصله خطوط، اندازه حروف و کلمات، فاصله حروف و کلمات از هم، شکل حروف  و حتی  تغییر در چیدمان پاراگراف ها، کلام و پیامی را در مقابل چشمان مخاطب برجسته نموده و تصورات وی را تحت تاثیر قرار دهد. طراح وب سایت به خوبی از این ابزار استفاده می کند و یک داستان را برای بیننده تعریف نموده و او را تحت تاثیر قرار می دهد.

قطعا کلماتی را در بین جملات دیده اید که چگونه با تایپوگرافی خاصی برجسته شده اند؛ کلمه در مقابل چشمان شما می درخشد  و ذهن شما را درگیر می کند. در ادامه باز در جای دیگر این کلمه در قالب جملاتی دیگر برجسته شده است. باید قبول کرد وقتی یک چیز بارها دیده می شود، ذهن درگیر شده و به آن می اندیشد و این جادوی کلمات است. جادوگر؛ طراحی است که در پشت آن طراحی وجود دارد و قصد دارد شما را به نتیجه ای برساند که می خواهد. در همین راستا در ذیل به فواید تایپوگرافی می پردازیم.

• استفاده از تایپوگرافی می تواند در گام اول، برند و لوگو را ملکه ذهن افراد کند.

• می توان در یک تبلیغات زنجیره ای، یک محصول را برای مخاطب برجسته نمود. فرض کنید می خواهید کرم ضد چروک بخرید. اگر طرح سایت و مدیر بازاریابی آن کسب و کار همکاری خوبی داشته باشند یک سلسله از جملات شفاف واضح و کوتاه انتخاب می کنند و در هر جمله، بر روی یک ویژگی کرم، تاکید می کنند. بعد در هر قسمت از سایت، ویژگی مورد نظر همراه با برند، برجسته می شوند؛ یعنی برند محصول مساوی با آن ویژگیهای خاص است.
• در سایت هایی که داده محور هستند، تایپوگرافی به خوبی کیفیت محتوای متنی را بهبود بخشیده و برای خواننده، مطالعه متن را جذاب می کند.
• تایپوگرافی در زمینه CTA ها  هم به خوبی استفاده می شود. CTA یا   Call To Action با کمک رنگ بندی و گرافیک، جملات تحریک کننده ای   مانند “همین الان سفارش دهید 5 درصد تخفیف بگیرید” را در بازاریابی آنلاین، در نظر مخاطب جذاب می کند. نیت، تشویق مخاطب به خرید است.

تفاوت تایپوگرافی با کالیگرافی

قبل از ورود به مباحث بعدی لازم است ذکر گردد؛ تایپوگرافی با کالیگرافی ممکن است اشتباه گرفته شود. اما باید توجه نمود کالیگرافی، خوشنویسی می باشد و در آن بیشتر بر روی زیبایی خط تاکید می گردد. ولیکن در تایپوگرافی که برای طراحی سایت استفاده می شود، خوانا بودن در اولویت اول است. تایپوگرافی باید پیامی را به مخاطب منتقل نماید؛ در حقیقت باید گفت رسالت این تکنیک پیام رسانی است. پیام رسانی وقتی با زیبایی همراه می شود، قادر است مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد. لذا اگرچه زیبایی نیز از ویژگی های تایپوگرافی است؛ اما هدف ایجاد فونتی است که خوانا، زیبا و قابل تایپ است. باید قبول کرد وقتی افراد به وب سایت مراجعه می کنند می خواهند با خواندن محتوا، اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورند. حتی برای خرید هم باید بتوانند متن را بخوانند.

 خوشنویسی در کشور ما قدمت بسیار زیادی دارد؛ اما تایپوگرافی در ایران 50 سال قدمت دارد.

نحوه استفاده از تایپوگرافی در طراحی سایت

استفاده از تایپوگرافی در طراحی سایت با تایپ کلمات شروع می شود، سپس تغییرات لازم مانند تغییر در رنگ، شکل و اندازه حروف و… شروع می شود و در نهایت با ترکیب کلمات، یک جمله با زیبایی بصری فوق العاده، خلق می گردد.

اما انتخاب همین رنگ و اندازه و چگونگی خمش و کشیدگی حروف، خود بدون داشتن برنامه و طرحی مشخص، نه تنها مخاطب را به سمتی که می خواهید نمی کشد، حتی می تواند نتیجه عکسی را رقم بزند. زیرا تمام این تغییرات در فونت و اندازه و… باید در راستای پیام و احساسی باشد که می خواهید منتقل نمایید.

 لذا قبل از استفاده از تایپوگرافی در طراحی سایت، طراح باید در گام اول پیام، احساس و لحنی که می خواهید با این پیام منتقل نمایید را در نظر بگیرد. آیا می خواهید بگویید متفاوت هستید  و در نتیجه می خواهید کسانی که دنبال یک برند متفاوت و خاص هستند از شما خرید کنند و می خواهید خریدار حس کند با خرید از شما، او هم فرد خاص و متفاوتی به نظر  می آید؟ و آیا می خواهید با لحن رسمی این پیام را بدهید. این قبیل سوالات است که یک نقشه درست را برای طراحی وب سایت، رقم می زنند. در همین راستا برای طراحی یک نقشه خوب، می توانید وب سایت رقبای خود را نیز به خوبی بررسی نمایید.

 البته لازم به ذکر است نباید استفاده از تایپوگرافی سبب کندی سایت و یا شلوغی آن شود؛ زیرا این ایرادات در همان گام اول مخاطب را از شما دور می کنند.

انتخاب بهترین شکل نگاری

در طی این بحث درباره اهمیت استفاده از تایپوگرافی در طراحی سایت سخن گفته شد؛ اما قطعا بدون صحبت درباره بهترین تایپو گرافی برای طراحی وب، نمی توان نتیجه گیری درستی از مباحث گفته شده داشت. لذا در ادامه، به معیارهایی که یک تایپوگرافی را مناسب می کند، می پردازیم.

• متن باید خوانا باشد.

همانطور که قبلا نیز ذکر شد هدف تایپوگرافی، انتقال پیام است، لذا باید به راحتی قابل خواندن باشد. بنابراین تایپ فیس یا مجموعه ‌ای از نشانه‌ها و کارکتر‌هایی که با هم استفاده می کنید، نباید مانع خوانده شدن راحت  متن شوند.

• حداکثر از سه نوع فونت در وب سایت استفاده شود.

فونت های الفبای لاتین به دو دسته  سریف (serif) و سان سریف (sans serif) تقسیم می شوند. در فونتهای سریف انتهای حروف کشیده می باشند؛ اما در سان سریف چنین کشیدگی دیده نمی شود. از این فونت ها در تایپوگرافی  استفاده می شوند. ولیکن باید متذکر شد تنوع بیش از سه فونت تمرکز مخاطب را بر روی پیام های اصلی شما می کاهد و سایت را برای مخاطب غیر حرفه ای جلوه می دهد. لذا حداکثر از سه نوع فونت استفاده نمایید.

• فاصله خطوط را از ارتفاع کاراکتر ها ۳۰ % بیشتر قرار دهید.

ارتفاع خطوط و یا فاصله خطوط مناسب سبب ایجاد فضای سفید خوبی می شود، بدین ترتیب  درک مخاطب از محتوا 20 درصد افزایش می یابد.

• در تایپوگرافی  60 کاراکتر در طول هر خط قرار دهید.

جملات کوتاه؛ اما با پیامی واضح و شفاف، بیشتر در ذهن مخاطب ماندگار می شوند.

• کنتراست مناسب مابین رنگ متن و زمینه قرار دهید.

رنگ ها در جلب توجه مخاطب و انتقال احساس و پیام به صورت موثری کارایی دارند، لذا در انتخاب رنگ متن و بک گراند، کنتراست مناسبی را درنظر بگیرید.

نتیجه گیری

برای مطالعه مقالات بیشتر با ایران فریلنس همراه باشید.

**تایپوگرافی با رعایت نکات گفته شده نشان داده است به خوبی می تواند مخاطب را همراه نماید. لذا توصیه می گردد طراح سایت با نظرسنجی از مخاطبان، فیدبک لازم را درباره فونت ها دریافت کند تا بتوان تغییرات لازم را فورا اعمال کرد.